Eerste consultatie - steeds op afspraak
Meestal is het je tandarts die tijdig opmerkt of je al dan niet een orthodontische behandeling nodig hebt. Hij/zij zal je dan motiveren een orthodontist te raadplegen. Het is natuurlijk ook mogelijk om op eigen initiatief bij een orthodontist langs te gaan. Iedereen is vrij om zelf een orthodontist te kiezen. Het is wel handig als deze bij jou in de buurt gevestigd is, je moet er tenslotte regelmatig op controle gaan. Tijdens het eerste bezoek zal de orthodontist beoordelen of je al dan niet een beugel nodig hebt, en zo ja, wanneer de behandeling dan het best wordt gestart. Er worden allerlei gegevens verzameld van de patiënt (algemene en klinische gegevens, gebitsafdrukken en röntgenfoto's) om een zo nauwkeurig mogelijk behandelingsplan te kunnen opstellen.
Tweede consultatie - planbespreking
De orthodontist heeft al de verzamelde gegevens bestudeerd en heeft nu een behandelingsplan (eventueel verscheidene) opgesteld. Tijdens dit consult wordt het probleem van de patiënt toegelicht en wordt het behandelingsplan voorgesteld. Er kan een schatting gedaan worden van de totale behandelingsduur en de kostprijs wordt exact meegedeeld. Positieve orthodontische resultaten kunnen het best bereikt worden met goed geïnformeerde en goed medewerkende patiënten. Indien je tijdens dit consult nog vragen hebt over de behandeling, durf deze dan zeker te stellen. Je krijgt een aanvraag voor terugbetaling van de orthodontische behandeling mee en deze moet vóór de vijftiende verjaardag ingediend worden bij jouw ziekenfonds.
Actieve orthodontische behandeling
De patiënt is niet verplicht de behandeling te laten uitvoeren. Een correctie op jonge leeftijd biedt wel een aantal voordelen. Zo zal een behandeling vaak minder ingrijpend zijn dan op volwassen leeftijd (de groei kan benut worden), de behandelingsduur is korter, de patiënt kan terugbetaling genieten door het ziekenfonds en de jonge leeftijd maakt de aanvaarding van de beugel makkelijker. Orthodontie werkt met subtiele middelen, langzaam maar zeker worden de tanden verplaatst en rechtgezet. Een orthodontische behandeling duurt gemiddeld 24 maanden. Patiënten komen meestal om de 4 tot 6 weken langs voor een controle. Tijdens iedere fase van de behandeling is de inzet van de patiënt van het grootste belang voor het bereiken van de beste resultaten. Alle instructies voor het dragen van de beugel en eventuele elastieken moeten écht heel nauwkeurig worden opgevolgd. Een goede mondhygiëne is van groot belang. De tanden en beugels moeten na elke eetbeurt grondig gepoetst worden.
Retentiefase
De retentiefase wordt ook wel de periode van 'passieve' behandeling genoemd. Deze fase begint op het moment dat de actieve tandverplaatsing beëindigd wordt. Elke patiënt krijgt dan passieve apparatuur om de gecorrigeerde tandstand te handhaven. Uitneembare retentie-apparatuur (een verhemelteplaatje) kan op termijn meestal geleidelijk worden verminderd in draagtijd. Vaste retentie-apparatuur (een gekleefde spalk achter de tanden) wordt zo lang mogelijk behouden.